Ruim drie maanden nadat ze het voorprogramma van Idle Warship rockten, zijn Taziyah en Iyahmin terug in Watt. Woensdag 9 september presenteren de Pan Afrikanz hier hun nieuwe album Brand New Day. Het in eigen beheer uitgebrachte debuut van de Rotterdamse MC’s is na de Preskool Mixtape het tweede wapenfeit op schijf. “We zijn al heel lang bezig maar nu is het moment daar,” klinkt er trots van onder de beige hoed van Iyahmin.

Een samenwerking van 18 jaar is op zich niets om het ochtendnieuws voor te bellen. Behalve natuurlijk als je beide net 30 bent. “Wij gaan echt way back. We zijn allebei echt opgegroeid met muziek; we waren hier altijd al mee bezig. Soms kom ik nog mensen van vroeger tegen die zeggen: ‘Zo, jij was echt altijd met muziek bezig in je kamer!’ Het begon toen ik een jaar of 12 was. Sindsdien ken ik Iyahmin: we zaten bij elkaar op de middelbare school.” “Ik werd door een aantal vrienden van me al gewaarschuwd dat er een andere Hip Hop head op dieschool rondliep,” wenkt deze lachend naar Taziyah.

Intussen zijn ze twee videoclips, diverse optredens in Nederland en Frankrijk maar ook een hoop voorbereidingen verder. “We hebben onze tijd voor het album genomen. Als we het een jaar geleden hadden uitgebracht was dat misschien te vroeg geweest,” verklaart Iyahmin. In de aanloop naar hun nieuwe album hebben ze in de zomer van 2008 de Preskool Mixtape met daarop bijdragen van onder andere Ambassador Junior Lion, INCKS, GMB,
AdiSon en Furlan uitgebracht. Deze laatste drie zijn, in goed gezelschap van Esperanzah en Colonel Red, ook als gastvocalisten te horen op de nieuwe cd. “Dit,” vervolgt hij over hun keuze qua samenwerking, “zijn de mensen met wie we niet alleen muzikaal samen werken maar met wie we ook samen eten, drinken, praten en chillen.” “We zitten sowieso vaak met ze in de studio dus,” legt Taziyah uit, “van het één kwam automatisch het ander. Met uitzondering van fluitist Aischa Love kennen we iedereen niet alleen muzikaal maar ook
persoonlijk heel goed. We hebben voor dit album ook helemaal niet gedacht aan mensen gedacht met wie we normaal gesproken niet veel omgaan. Qua samenwerking zou het dan meer richting een zakelijk proces gaan. Wat ook kan natuurlijk maar,” haalt Iyahmin ontspannen grijnzend zijn schouders op, “daar hadden we nu geen zin in.” Met de verklaring hoe ze dan bij de onbekende fluitist terecht zijn gekomen, bewijst hij echt een kind van deze
tijd te zijn. “Via Myspace; dit is echt het digitale tijdperk,” legt hij lachend uit.

Op de releaseparty presenteren de heren samen met hun band hun nieuwe geluid. Behalve met Concrete a.k.a. TheBlackStarLiner en DJ Th’Acquisition delen de Pan Afrikanz voor de eerste in een serie nieuwe dagen het podium ook met een aantal live muzikanten. Dit in plaats van hun gebruikelijke DJ. “We wilden dit allang al doen maar we deden het stap voor stap. Je moet de mensen ervoor hebben en nu,” gebaart Iyahmin rustig maar trots, “konden
we de juiste mensen op de juiste plek krijgen. GMB heeft daar ook een grote hand in gehad: de helft van onze bandleden zitten bijvoorbeeld ook in zijn band. Vaak zaten we in dezelfde ruimte te oefenen en hoorden we hoe vet het klonk. Bovendien kun je met een band alle kanten op. En we zijn allebei 30; als ik 35 of 40 ben, wil ik echt niet meer met een CD optreden. Misschien is dat cool voor die old school legends,” nuanceert de goedlachse MC, “maar wij willen liever iets anders.” Voorlopig wagen ze zich zelf echter nog niet aan de
snaren en toetsen. “Ik speel vooral microfoon,” grinnikt Iyahmin, “maar als het moet dan kan ik wel richting de percussie schuifelen.”

Met de nieuwe plaat hebben de Pan Afrikanz samen met hun gasten een sterke, 13 tracks tellende aankondiging van een nieuw etmaal neer weten te zetten. Brand New Day klinkt als een roadtrip naar een park waar zich een gratis zomerfestival afspeelt. Het album opent met aDiSon, de Rotterdamse renaissance man die op Dawn of a New Day wat ontspannen klinkende vocalen over jazzy tonen laat rollen. Met het nummer is de toon van relaxedheid
gezet maar wordt de muzikale illustratie van hun teksten nog niet verraden. “We zijn en blijven Hip Hop maar we gaan ook verschillende experimenten niet uit de weg. Het album is een mix van Hip Hop, jazz, reggae, afrobeat en soul,” vertelt Taziyah.

Beide MC’s komen uit gezinnen waar de moeders in huiselijke kring heuse soul DJ’s waren. “Er werd ook veel Somalische muziek bij ons thuis gedraaid maar sinds ik hier in ’84 naartoe gekomen ben, draaide het bij mij vooral om Hip Hop. M’n zus draaide trouwens ook veel Swingbeat,” herinnert Iyahmin zich. “Alle zussen draaiden Swingbeat,” lacht Taziyah, “maar die van mij draaide ook veel meringue en salsa. Behalve soulmuziek draaide m’n moeder ook veel bigi pokoe; in mijn kamer was het ook vooral Hip Hop.” “We zijn echt
van de YO! MTV raps-generatie,” luidt Iyahmin een wandeling door de straat der nostalgie in. “Dan zorgde je dat je thuis was. Eerst kwam je met een videoband en vervolgens,” weet Taziyah nog, “probeerde je dat weer over te tapen op cassettebandje. Villa 65, Dutchmasters… ja, man!”

Sinds die tijd is er een hoop veranderd. “Toen we begonnen als Pan Africans kwamen we met hele andere tracks: onze muzikale invloeden, de beats maar ook de inhoud van de teksten waren anders.” Inmiddels is ook de spelling van hun naam gewijzigd van Africans naar Afrikanz. “Tja, Google hè…” grapt Iyahmin. “Als je zoekt op ‘Pan Africans’,” verklaart hij, “kom je van alles tegen. Van Wikipediapagina’s over Pan-Africanism en teksten vanMarcus Garvey en W.E.B. Du Bois tot verschillende debatten. Wij staan er dan ook wel tussen maar je moet wel echt ‘Hip Hop’ aan je zoekopdracht toevoegen wil je ons goed
kunnen vinden.” Toch zit je, al is de toon inmiddels wat veranderd, met de vorige zoektocht dicht in de buurt van waar de MC’s voor staan. “Eerst gingen onze teksten puur en alleen over de revolutie. We brachten hardcore vuur met alles wat we deden. In die tijd zaten we heel diep in de Rastafaricultuur. Dat waren wij helemaal. Of nou ja, helemaal… wij waren daar dan wel weer die Hip Hop-gasten tussen,” herinnert hij zich.

“Wij zijn veranderd maar dat komt omdat we gegroeid zijn. Als artiesten en als personen; als zonen, als broers maar ook als jonge vaders,” vertelt Taziyah die sinds een aantal maanden ‘papa’ genoemd wordt door een prachtig klein meisje. “Groei,” vervolgt hij, “brengt verandering teweeg. Qua muzieksmaak en teksten heeft het te maken met de verandering van wie waren naar wie we nu zijn. Maar ook de maatschappij verandert: mensen kijken nu anders naar dingen dan dat ze vroeger gewend waren. Informatie is toegankelijker en
mensen weten meer. Misschien gaat het niet zozeer om veranderen maar om het laten zien van de andere kant van jezelf. Wij zijn sowieso veel rustiger terwijl Hip Hop over het algemeen veel meer attitude heeft,” denkt hij terwijl zich wel prima staande weet te houden tijdens zijn ‘stoerdere MC’-impressie. Iyahmin vult hem aan: “Als we 3 of 4 jaar geleden een CD gedropt zouden hebben, dan bestond deze zeker voor 90% uit nummers die minder met
ons persoonlijke leven te maken zouden hebben en juist meer met de dingen om ons heen. Het zou onze visie zijn over verschillende politieke zaken; nu gaat het meer over onze directe omgeving en wat we daarin meemaken. Het is veel persoonlijker.”

Qua teksten met een revolutionaire en sterk politieke insteek lijken verschillende artiesten gaandeweg een trend van gematigdheid in te zetten. Vuisten veranderen in zwaaiende handen en het systeem wordt strategischer gepenetreerd in plaats van briezend gefuckt. “Op een gegeven moment,” redeneert Taziyah, “is het ook niet leuk meer. Je kunt de dingen die je over wilt brengen heel direct en heel rechttoe zeggen maar met die inhoud kun je
natuurlijk ook wat creatiever zijn. Je kunt met één boodschap zoveel verschillende kanten op. Als je de hele tijd heel direct bent, krijgen mensen als het ware ook bakstenen naar hun hoofd gegooid. Als je dat weet dan moet je voor jezelf nagaan wat je met een bepaalde tekst wilt bereiken. Iedereen moet naar onze muziek kunnen luisteren. Als ik het voor m’n moeder draai dan moet zij er van kunnen genieten en kunnen meezingen. Laatst liet ik een
nummer van ons aan m’n nicht horen; zij SMSte later me om te zeggen hoe mooi ze het vond. Dat is nice: zij is 40 en zit, alleen al qua generatie op een ander level dan ons. Aan het einde van de dag vinden we dat wat we laten horen wel universeel moet blijven.”

“Je hoeft niet lang te gokken om te weten waar onze teksten over gaan maar we weten natuurlijk ook wel dat we in Nederland wonen. We staan hier ook weleens in een zaal met maar 3 of 4 zwarte mensen en dan wil je een show niet alleen vullen met nummers die over ons gaan. Wat heb je daaraan als je daar de rest van de zaal mee overslaat? We hebben die doelgroep al en daar zijn we trots op. In het begin hadden we één specifieke groep die onze muziek tof vond; tekstueel werd toen vaak de vergelijking met Dead Prez getrokken. De
enige manier waarop je ons in een hoekje kunt stoppen is door onze naam. Kijk, aan de ene kant zijn we heel politiek bewust maar aan de andere kant kiezen we er ook voor om voor zoveel mogelijk mensen herkenbaar te zijn. En als dat niet zo is,” grijnst hij, “dan blijven we sowieso rocken voor de mensen die wel weten waar we het over hebben.”

“We zijn pan-Africans, we zijn geen pan-Europeans; qua invalshoek zegt dat eigenlijk al genoeg. Wanneer je met mensen met een andere achtergrond praat, merk je vaak dat er verschillende vibes zijn. Iemands achtergrond heeft te maken hebben met het land waar je vandaan komt, met de muziek die hij of zij luistert, met een politieke stroming waar iemand zich mee associeert, waar die persoon woont en ga zo maar door. Als je weet wie je bent, hoef je dat niet per se nog eens te benadrukken in je muziek. Op een gegeven moment ben je gewoon een Pan-African die muziek maakt dus de muziek die uit je komt, is
sowieso al Pan-African music. Dat moet geen struggle zijn in mijn ogen. Maar laat mensen maar graven en nieuwsgierig zijn. Je kan natuurlijk keer op keer benadrukken wie je bent maar, concludeert Taziyah, “je kan ook gewoon jezelf zijn en jezelf door de luisteraars laten ontdekken.”