Als de avond in Paradiso een indicatie is van wat we tijdens de laatste twee halve finales in Apeldoorn en Haarlem mogen verwachten dan heeft zelfs boombappend Nederland dit jaar weinig te klagen. Maar ook De Rest zal zich welkom voelen: zoals het er nu naar uitziet wordt iedere Hiphop-playlist vertegenwoordigd en eer aan gedaan. Voorspellend of niet, de optredens van Free Quincy, Servinio, Cal, Kingstreet, Soskop en Ronnie Flex vormden een show die zichzelf, zelfs in deze ontwikkelende fase, makkelijk de brutaliteit kan veroorloven om zich met de finale van vorig jaar te meten.

“De illste… sorry, de eerste deelnemer…” Van de eerste toon tot de laatste noot bewijst Free Quincy dat de aankondiging van MC Fit meer is dan slechts een Freudiaanse verspreking. Tijdens hun ijzersterke set tonen MC’s Mizztamizzo en Ell-I-Dee dat de verzilvering van nostalgie niet per se als vroegâh hoeft te klinken. De ruimte tussen voorbereiding en spontaniteit wordt gedurende de hele show benut en er is geen uit misgunnerij geboren fabel geloofwaardig genoeg om Free Quincy’s onvermijdelijke finaleplek in twijfel te trekken. De appel valt niet ver van de Bijlmer en ook deze heren komen hard genoeg om al hun medehalvefinalisten met huiswerk naar huis te sturen. Van de interactie met het publiek tot de dynamiek tussen de twee MC’s, van de beats tot de content… bij Free Quincy leun je alleen boos tegen de muur wanneer je bang bent om te vergeten voor wie je eigenlijk gekomen bent.

De lat lijkt weg gesmeten. Het is moeilijk voor te stellen wie na deze aftrap de bal hoog weet te houden maar Soskop houdt zich meer dan kranig. De show rockt, de rhymes rollen en de Soesterboeren representen tot de max. Soskop’s teksten zijn maatschappijkritisch zonder te preken en volledig zonder te slepen. Eén van de nummers met als refrein ‘Voel wat ik zeg maar raak me niet aan/ kijk naar me maar zie me niet staan’ doet qua gevoel aan Typhoon’s voordracht van “Vlieger” tijdens één van edities van de spoken word-serie Crimejazz denken en het moge duidelijk zijn dat de Nederlandse Hiphop scène er een dichter bij heeft.

Wanneer de derde deelnemer wordt aangekondigd als “lid van de formatie Nebulon” schieten een paar wenkbrauwen de lucht in en worden er wat keeltjes geschraapt. Niet geheel onverwachts want perceptie is soms belangrijker dan de waarheid. Is het eigenaardig wanneer we via de Facebook fan page van Nebulon worden opgeroepen om op Servinio te stemmen terwijl Akwasi in de Hiphop-jury zit? Misschien. Verdient het dezelfde verontwaardiging zoals die zich in augustus 2008 over de Hiphop-categorie, het juryschap van Roger Brouwn maar vooral over de deelname van Turk uitstortte? Absoluut niet en het zou jammer zijn als dit een schaduw op Servinio’s shine zou werpen. Niet alleen omdat het gebabbel over de onpartijdigheid van de jury een gebed zonder eind en misschien zelfs God lijkt te zijn maar vooral omdat het de MC geen eer aan doet. Hij is nice: zijn set is veelzijdig, de rhymes zijn clever en DJ Craz-E is geweldig. Ondanks dat het de MC even wat tijd kost om op gang te komen rockt hij met de laatste tracks de balans alsnog terug naar level ‘baas!’.

Met de vierde act blijft de energie hoog maar wordt het roer absoluut omgegooid. Elk jaar zijn er wel artiesten die met hun hele hebben en houden aan de elasticiteit van de categorie hangen en dit jaar is Ronnie Flex één van deze bungeejumpers. De show is van alles wat. Een hoop adrenaline, een beetje rap, een vleugje gabber, een DJ die gezellig met haar armen swagt maar de apparatuur verder nauwelijks aanraakt en een meer dan indrukwekkende mosh pit die eraan herinnert dat over smaak niet te Twitteren valt. Het einde van zijn show vormt het startsein voor de theorieën over waarom hij “zeker weten” de finale haalt en wint. De weddenschappen verschillen qua inzet en overtuiging maar er is één rode draad waar de gokkers massaal over struikelen: “Het is geen Hiphop!” Vergeleken met oud-GPNLers als Dret en Krulle, 1duidig of Evenwicht klinkt het inderdaad als hockeyrap, de soundtrack van een generatie die RZA alleen kent als ‘die dude van Californication’. Maar interessanter dan de kwestie of hij wel of niet real is, is de vraag wat de hierover klagende, uiteindelijke finalisten doen als ze half december het podium met hem zouden moeten delen. Zullen er boys zijn die zich uit onvrede of hoogmoed terugtrekken uit de competitie of bereiken de kritische noten slechts een indrukwekkende octaaf wanneer de uiteindelijke winnaar bekend is gemaakt?

MC Fit brengt ons terug naar de wedstrijd en kondigt de Haagse Kingstreet aan. Als ik een hooligan was dan zouden dit m’n boys zijn en als ik ooit een auto strip dan is dit wat ik neurie. Dat de geloofwaardigheid van de teksten nimmer ten koste gaat van de aanstekelijkheid van de nummers is bewonderenswaardig; ook het feit dat de show er met vier en later vijf MC’s toch georganiseerd uit blijft zien, verdient een compliment. Maar het publiek lijkt moe en de pit is absoluut minder mosh dan de heren verdienen.

Cal, de laatste act van de avond, is als eerste Hiphop-act verzekerd van een finaleplek. Zijn band is on point en hij bewijst dat zelfvertrouwen er, zonder af te doen aan de levendigheid van de performance, best uit mag zien als een kalm soort cool. Misschien was hij niet de gedoodverfde avondwinnaar maar dat hij het absoluut verdient om één van de zes finalisten te zijn, maakte hij tijdens zijn set meer dan duidelijk. Of zijn er mensen die doen alsof Cal alleen door is omdat bij hem als enige act het hokje “met band” aangevinkt kon worden?

Bezoekers die alle shows gezien hebben, kunnen hun verbazing hooguit baseren op het feit dat er donderdag meer keus was dan ze verwacht hadden. Wellicht vond een aantal mensen dat ‘hun act’ onrecht is aangedaan en misschien zijn de conspiracy theories over de Hiphop-categorie wel net zo’n vast onderdeel van de Grote Prijs als de inschrijvingen. Maar eerlijk is eerlijk… wie zelfs na deze shows de Paradiso met een ‘Hiphop ain’t shit!’-gevoel verliet, illustreert meer een persoonlijk gemak dan een collectief gebrek.

Zaterdag staan Xterne Ruis, Discipline & Rather Real, Abou, O.M.E.G.A., Ares en Flow&CO tijdens de tweede halve finale in De Gigant (Apeldoorn). Via de website van de Grote Prijs kun je stemmen op jouw favoriete deelnemer. De halvefinalist met de meeste publieksstemmen gaat direct door naar de finale.

Doordat een aantal bezoekers dwangmatig kijkt wie het dichtst tegen de muur aan kan staan, lijkt de matig gevulde zaal nog ruimer. “Zuid, West… iedereen is hier om z’n eigen wijk te representen,” nuanceert hij bij wijze van mic check de stiffness van de klimop heads. Ze kunnen niet lang op zijn aandacht rekenen. Vanaf het moment dat de DJ de eerste beat laat horen, bewijst Nella Priester dat hij zowel de herinnering als de belofte meer dan waard is. De MC die zich vlak voor de Hoogtempo-show nog overgaf aan een migraineaanval staat als een huis en zelfs de postcode fanatics gaan mee in zijn mix van skills, charisma en karakter. “Er is nooit eenheid geweest in Rotterdam; ik geloof heilig dat Hoogtempo dat kan bereiken,” vertelt hij later.

Samen met Expresz, Djaggabeats en Yorlenie vormt hij Hoogtempo. Het collectief bracht op 18 november 2011 de eerste N!kstape uit en sindsdien is het concept door verschillende groepen opgepakt. “Een N!kstape komt zeven dagen nadat er aan de eerste beat is begonnen tot stand. Artwork, teksten, mixen… alles gebeurt in hoogtempo. De bedoeling ervan is dat er meer samenwerking tussen artiesten uit verschillende wijken en steden ontstaat. De ‘5314 op Hoogtempo’ is bijvoorbeeld met MC’s uit Rotterdam Zuid maar onze promoter is inmiddels ook naar Groningen gegaan om daar met wat boys te praten. Mensen kunnen zich per mail of via Twitter aanmelden en it’s all good. Kijk, als ik je een neppe rapper vind, zal ik het altijd eerlijk tegen je zeggen maar zelfs dan,” verzekert hij, “zal ik een samenwerking niet boycotten. Het gaat er juist om dat we samen aan iets werken en dat we met meer mensen iets bij kunnen dragen aan de scène. Dat hoor je elkaar te gunnen.”

Zijn motivatie lijkt een product van de broederliefde die Hip hop-Nederland vaak aan Rotterdam toeschrijft. Helaas blijkt het idee van een Philly aan de Maas meer wens dan waarheid. “Ik ben echt trots op m’n stad maar we zijn porie hier: we zijn keihard tegen elkaar en we weten niet wat het is om samen te werken met andere crews. In 2005 was er een flinke hype rondom Heinek’n en Straatsoldaten maar we hebben nooit een track met elkaar opgenomen. En beide acts komen uit dezelfde stad!” benadrukt hij. Voor de nu 30-jarige, als Nelson Santos geboren Nella Priester gold de groep Straatsoldaten als eerste echte kennismaking met de wereld van de Nederlandse Hip hop. “Voordat ik rapte, ging ik met m’n gedichten langs allerlei uitgevers. Ze namen het aan maar daarna hoorde ik niets meer van ze. Onder het mom van ‘Nee man, ik moet gehoord worden!’ schreef ik verder en kwam ik in contact met twee vocalisten. We zouden samenwerken, ik gaf ze wat van mijn teksten en ook zij lieten daarna niets meer van zich horen. Dat is uiteindelijk op z’n Rotterdams opgelost. Je komt elkaar toch wel ergens tegen op straat en dan wordt je gelijk aangepakt! In mijn ogen is het aannemen van teksten en ze vervolgens niet terug willen geven ondanks dat je er niets mee doet namelijk indirecte diefstal. Dan vind ik het niet eens belangrijk dat ze er wat aan kunnen verdienen maar zo moet je niet met me omgaan,” maakt hij duidelijk.

“Op een gegeven moment lag ik vanwege een ingeklapte long in het ziekenhuis. Ja man, ik was bijna…” Een keelklank illustreert een minder gunstige afloop. “Maar het is goed gekomen!” lacht hij geruststellend. “Toen ik daar lag, zocht een DJ me op en hij zag me schrijven toen hij mijn kamer binnen kwam. Ik had het over een mogelijke samenwerking, hij zei: ‘Connect me.’ en ook daar kwam niets van. Toen besloot ik het over een andere boeg te gooien. Ik sprak Ballantine en vertelde hem dat ik wilde rappen. Hij nodigde me uit om wat bij hem op te nemen maar toen ik eenmaal begon, zat ik ver naast die beat. Hij had echt geduld met me want als ik nu terugkijk kan ik eerlijk zeggen dat ik echt kaka was! ‘Moss,’ zei hij tegen me, ‘ga naar huis, ga oefenen en holla at ya boy.’ Het werd weer een ‘Connect me!’-verhaal en ik begon m’n vertrouwen erin te verliezen.” Nella luidt de volgende fase van zijn Hip hop-historie in met slechts één naam. “Feis!”

Nella’s blik bulkt van respect. “Feis is nu voornamelijk bekend als MC maar hij is echt een muzikant. Mensen weten niet hoe dope hij is en wat hij op muzikaal gebied allemaal kan maar ik ben he-le-maal onder de indruk van die man. Wij begonnen als Feis en Nella; Eder, die de naam Straatsoldaten bedacht, en Milz kwamen hier later bij. Eder kwam 4 jaar vast te zitten en we besloten met z’n drieeën verder te gaan. Maar muziek bracht geen geld op en ik,” bekent hij lachend, “ging achter geld aan. Ik had een huis en rekeningen die zichzelf niet zouden betalen dus ik moest keuzes maken. Feis en Milz trokken in die tijd veel met U-niq op en ik ging meer mijn eigen weg.”

Op 30 november 2006 vond in de Utrechtse Tivoli een belangrijk weerzien plaats. “Ik wilde graag zien wat ze deden: na de eerste shows in Rotterdam had ik ze niet meer gecheckt. Toen ik ze in Utrecht zag, had ik echt natte ogen. Geen tranen maar je weet toch,” deelt hij met een knipoog. “Ze hadden zichzelf echt ontwikkeld en die show was vreselijk goed. Ik was echt trots op ze. Als ik er nu aan terugdenk, vind ik het jammer dat Feis, die in mijn ogen absoluut de grootste Rotterdamse MC is, nooit de erkenning heeft gekregen die hij verdient.”

Erkenning blijft een probleem binnen de Nederlandse Hip hop en de eeuwige ‘Wat is echte Hip hop?’-discussie heeft ons tot nu toe geen betere balans tussen content en commercie gebracht. En dan is er natuurlijk ook nog het Raadsel van Rotterdam. “Als je vraagt waar de meeste dope Hip hop in Nederland vandaan komt dan zeggen de meeste mensen ‘Rotterdam!’ Maar wat zie je daar op grotere schaal van terug? Rotterdam wordt vaak achter gehouden.” In een gesprek over de ondergewaardeerde Hip hop-hoofdstad duurt het nooit lang voordat de Grote Prijs de revue passeert. Nella blikt terug naar 2006 want voor de finales van 1duidig, UnknownEye en Adison was daar de avond van GMB. “Serieus,” vlamt Nella, “hoezo heeft hij niet gewonnen? GMB is De Artiest! Een MC als Mr. Probz is te dope maar hij zou de Grote Prijs never gewonnen hebben dus dan moet je jezelf echt afvragen of en waarom je mee zou doen.” Hij heeft erover nagedacht om zichzelf in te schrijven voor de GPNL maar hij denkt het niet. En waarom niet? Qua podiumpresentatie zet hij iets neer wat veel rappers, al is het alleen al wegens gebrek aan woordenschat, niet ter discussie kunnen stellen. Hij is een artiest van het Gift Over Gimmick-kaliber. Zijn veelzijdigheid zal hem ver brengen en, laten we eerlijk zijn, zonder Rotterdamse deelnemers waren er de laatste drie jaar per finale hooguit twee andere Hip hop-finalisten die ons behoedden voor een compleet Asher Roth/Ying Yang Twins-achtige showcase van Holland’s Finest. “Aight,” stemt hij bescheiden toe, “ik waag het erop.”

Maar zover is het nog lang niet. Ondertussen maakt Hoogtempo vlieguren en bouwt Nella Priester aan een platform waarbij Hip hop meer als kunst dan als krabbenton wordt beschouwd. “Ik wil dat het bij een samenwerking meer gaat om de artiesten dan om de wijk of stad waar ze vandaan komen. Ik zou willen dat gasten wanneer ik ze tegenkom eens een keer niet zo agressief kijken alleen maar omdat ze gedisst zijn door boys uit Rotterdam. Ik denk dat een Kempi in Amsterdam bijvoorbeeld wat meer lacht,” grapt hij. “Nederlandse Hip hop mist een hoop maar heeft vooral een tekort aan eenheid. MC’s op goede posities kunnen anderen best wat meer gunnen; programmeurs en bookers horen open te staan voor nieuwe acts. De enige manier om dit af te dwingen is om te zorgen dat mensen niet meer om je heen kunnen en dat is precies wat ik met Hoogtempo wil bereiken. We willen meer zijn dan een crew, we gaan voor een movement van rappers. Zoals bijvoorbeeld Straatremixes. Zoiets… maar dan lauwer!”

Volg @NellaPriester op Twitter om op de hoogte te blijven van zijn releases, de Hoogtempo N!kstapes en zijn inschrijving bij de Grote Prijs van Nederland.